การช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR) เป็นเทคนิคการปฐมพยาบาลสำคัญที่ช่วยชีวิตในกรณีฉุกเฉิน โดยเฉพาะในงานก่อสร้างที่ความปลอดภัยคือสิ่งเราควรเรียนรู้ให้ดี เพื่อป้องกันและเตรียมตัวรับมือกับเหตุการณ์ไม่คาดฝัน เพราะการทำ CPR ที่ถูกต้องจะสามารถเพิ่มโอกาสการต่อชีวิตได้ทันท่วงที และสร้างการทำงานที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพนั่นเองครับ
ในบทความนี้ ผมจะพาทุกคนไปเรียนรู้รายละเอียดการช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR) ทั้งความหมาย ความสำคัญ เทคนิคการนำไปใช้ และข้อควรระวัง เพื่อให้คุณสามารถนำไปใช้ในสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างมั่นใจ
การช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR) คืออะไร ?
การช่วยฟื้นคืนชีพ (Cardiopulmonary Resuscitation: CPR) คือกระบวนการปฐมพยาบาลที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของหัวใจและปอดในผู้ที่หัวใจหยุดเต้น หรือหยุดหายใจเฉียบพลัน โดยการกดหน้าอกและเป่าปากเพื่อช่วยให้เลือดและออกซิเจนไหลเวียนไปยังสมองและอวัยวะสำคัญซึ่งมีผลต่อโอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วย โดยเฉพาะในช่วงเวลาฉุกเฉินก่อนที่ทีมแพทย์หรือเจ้าหน้าที่กู้ชีพจะมาถึงสถานที่เกิดเหตุและช่วยเหลือต่อไป
อีกทั้งยังเป็นขั้นตอนที่จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายถาวรต่อสมองจากการขาดออกซิเจนในระยะยาว โดยเฉพาะผู้ป่วยที่หมดสติและไม่ตอบสนอง ไม่มีการหายใจ หรือร้ายแรงถึงหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันจากภาวะหัวใจล้มเหลวหรือเหตุการณ์จมน้ำ
3 ขั้นตอนการช่วยฟื้นคืนชีพที่ถูกต้อง
เพื่อให้การช่วยฟื้นคืนชีพมีประสิทธิภาพมากที่สุด คุณควรปฏิบัติตามขั้นตอนต่าง ๆ อย่างถูกต้อง ดังนี้ครับ
- การตรวจสอบสภาพผู้ป่วย
ก่อนเริ่มการช่วยเหลือ ให้คุณตรวจสอบการตอบสนองของผู้ป่วย โดยเขย่าตัวหรือตบที่หัวไหลเบา ๆ และเรียกเสียงดังเพื่อดูว่าผู้ป่วยตอบสนองหรือไม่ จากนั้นตรวจสอบการหายใจโดยสังเกตว่า ภายในสิบวินาที หน้าอกยกขึ้นลงหรือไม่ หากผู้ป่วยไม่มีการตอบสนองและไม่มีการหายใจ ให้โทรแจ้งเหตุฉุกเฉินที่หมายเลข 1669 เพื่อขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ
- การกดหน้าอก
การช่วยฟื้นคืนชีพด้วยการกดหน้าอกเป็นหัวใจสำคัญ ที่จะช่วยให้เลือดไหลเวียนไปยังอวัยวะสำคัญ โดยเริ่มจากการคลำชีพจร และถ้าหากค้นหาชีพจรไม่เจอ ให้เริ่มกดหน้าอกโดยใช้หลักการ 3 ส่วน ได้แก่
- ตำแหน่งที่ถูกต้อง วางมือทั้งสองข้างบนกระดูกหน้าอกส่วนกลาง โดยมือข้างหนึ่งวางทับมืออีกข้าง แขนเหยียดตรง
- จังหวะและความลึก ใช้แรงจากไหล่กดลงลึกประมาณ 5-6 เซนติเมตร หรือ 2 นิ้ว
- จำนวนครั้งต่อนาที กดหน้าอกจำนวน 100-120 ครั้งต่อนาทีอย่างต่อเนื่อง เพื่อรักษาการไหลเวียนของเลือด
- การเป่าปาก
ขั้นตอนการช่วยฟื้นคืนชีพลำดับสุดท้ายคือ การเป่าปากเพื่อเติมออกซิเจนเข้าสู่ร่างกายผู้ป่วย โดยเริ่มต้นจากการเงยศีรษะและยกคางผู้ป่วยขึ้นเล็กน้อย ใช้นิ้วบีบจมูกเพื่อป้องกันการรั่วไหล แนบปากสนิทกับปากผู้ป่วยและเป่าลมเข้าสองครั้ง
ให้ผู้ทำการช่วยฟื้นคืนชีพใช้เวลาประมาณหนึ่งวินาทีต่อครั้ง พร้อม ๆ กับสังเกตว่า หน้าอกผู้ป่วยยกขึ้นหรือไม่ ถ้าหากหน้าอกไม่ยกให้ปรับตำแหน่งศีรษะแล้วลองเป่าใหม่ และทำซ้ำจนกว่าผู้เชี่ยวชาญจะมาถึง
เทคนิคการช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR) ที่ถูกต้อง
การช่วยฟื้นคืนชีพที่มีประสิทธิภาพควรปฏิบัติตามเทคนิค 4 องค์ประกอบ คือ
- กดให้ลึก ต้องกดหน้าอกให้ลึกเพียงพอเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ประมาณ 5-6 เซนติเมตรในผู้ใหญ่ และ 4-5 เซนติเมตรในเด็กเล็ก โดยใช้แรงจากไหล่เพื่อป้องกันการกดลึกไม่พอหรือไม่สม่ำเสมอ
- กดให้ร้อย โดยรักษาจังหวะการกดหน้าอกให้อยู่ระหว่าง 100-120 ครั้งต่อนาที และมีจังหวะที่สม่ำเสมอ โดยนับ ‘1 และ 2 และ’ เพื่อรักษาความต่อเนื่อง
- ปล่อยให้สุด หลังการกดแต่ละครั้งต้องปล่อยหน้าอกกลับสู่ตำแหน่งเดิม เพื่อให้หัวใจเติมเลือดอย่างเต็มที่
- กดไม่หยุด ห้ามหยุดการกดเกินสิบวินาที ยกเว้นเปลี่ยนเป็นการเป่าปากหรือเปลี่ยนคนทำ CPR
เครื่องมือและอุปกรณ์ช่วยทำ CPR ที่ควรใช้
- เครื่อง AED อุปกรณ์ที่ช่วยวิเคราะห์จังหวะการเต้นของหัวใจและส่งกระแสไฟฟ้าเพื่อกระตุ้นหัวใจในกรณีจำเป็น เช่น หัวใจหยุดเต้นจากภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- หน้ากากช่วยหายใจ ช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อระหว่างการเป่าปาก และเพิ่มความปลอดภัยให้การช่วยฟื้นคืนชีพ
- อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล เช่น ถุงมือและหน้ากาก ช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อระหว่างผู้ป่วย และผู้ช่วยฟื้นคืนชีพ
ข้อควรระวังในการช่วยฟื้นคืนชีพ
- ระมัดระวังตำแหน่งและแรงที่ใช้กดหน้าอก ซึ่งอาจทำให้กระดูกซี่โครงหักได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยเด็กและผู้สูงอายุ ซึ่งมีกระดูกเปราะบาง
- การเป่าปากไม่ควรทำแรงเกินไป เพื่อป้องกันอากาศเข้าสู่กระเพาะอาหาร ซึ่งอาจจะส่งผลต่อภาวะแทรกซ้อน
สรุป
การช่วยฟื้นคืนชีพ (CPR) เป็นเทคนิคการปฐมพยาบาลที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการช่วยชีวิตผู้ป่วยในกรณีฉุกเฉิน เพราะการเรียนรู้ ฝึกฝนเทคนิคการ CPR อย่างถูกต้องมีส่วนช่วยเพิ่มโอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วยได้มากขึ้น โดยเฉพาะการทำงานในไซต์งานก่อสร้างที่พนักงานมีความเสี่ยงมากกว่างานอื่น ๆ และไม่มากก็น้อยครับ
สำหรับใครที่อยากติดตามข่าวสาร ความรู้ และสาระดี ๆ เกี่ยวกับอุตสาหกรรมก่อสร้าง รถเครน และปั้นจั่นสามารถค้นหาข้อมูลจากบทความได้ที่ EK CRANE เพราะเราคือ ผู้นำด้านบริการเช่ารถเครนทุกขนาดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ที่มีความเชี่ยวชาญด้านการทำงานไซต์ก่อสร้าง สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
- Website: https://ekcrane.com/th/contact/
- Tel: 02-745-9999
- Line: @EKCRANE
- E-mail: [email protected]